2015/12/27

TURSKA / Ajvalik (Ayvalık)



*Tekst i fotografije na blogu deo su publikovane knjige o Turskoj (ISBN 978-86-7722-422-6), zaštićeni Zakonom o autorskim i srodnim pravima: Službeni glasnik RS, br. 104/2009 i 99/2011.

*The text and photographs on the blog are parts of the published book on Turkey (ISBN 978-86-7722-422-6), protected by copyright and related rights: Official Gazette of the Republic of Serbia, Nos. 104/2009 and 99/2011.
 




Ajvalik (Ayvalık)




Ajvalik, nekadašnja fabrika za proizvodnju maslinovog ulja / Photo: Ivana Dukčević © All rights reserved

Ajvalik, luka / Photo: Ivana Dukčević © All rights reserved



Na severnoj obali Egejskog mora, pedeset kilometara severno od arheološkog lokaliteta Pergamon: http://umetnostputovanja.blogspot.rs/2017/01/turska-pergamon-bergama.html, na obronku brda preko puta grčkog ostrva Lezbos nalazi se Ajvalik (Ayvalık). Simpatičan primorski gradić smešten je unutar zaliva kojeg od otvorenog mora potpuno zaklanja poluostrvo (nekada ostrvo) Džunda. Okružen maslinjacima i starim kamenim vilama, prepoznatljiv je po kupolama grčkih crkava i dimnjacima od cigle koji štrče iz starih, odavno zatvorenih fabrika maslinovog ulja.

I danas je Ajvalik mesto gde se pravi najpoznatije maslinovo ulje u Turskoj. U glavnoj ulici pored mora, videćete mnoge privatne radnje koje i dalje održavaju tradiciju iz prošlih vremena. U njima možete kupiti različite vrste maslina u tegli, u konzervama, maslinovo ulje, ali i druge proizvode (sapune, na primer).

Današnji, turski naziv mesta, ali i bivše grčko ime gradića (Kydonaie), ima isto značenje - “voćnjak dunja” (priča se da su se voćnjaci do pre stotinak godina nalazili na brdu iznad grada).

U centralnom delu mesta, u uzanim, strmim ulicama koje se sa brda spuštaju ka moru videćete izuzetno očuvane, stare grčke kuće iz osmanlijskog perioda (naročito u okolini trga Gümrük Meydanı i u južnom predgrađu Çamlık), neke od njih renovirane i okrečene pastelnim bojama. 



Panorama Ajvalika u sumrak, sa grčkom crkvom, sada džamijom / Photo: Ivana Dukčević © All rights reserved
Vila u Ajvaliku / Photo: Ivana Dukčević © All rights reserved




U centru Ajvalika nalazi se i ribarska luka, ali i oko desetak crkvi od kojih su mnoge svojevremeno pretvorene u džamije. Ponegde u mestu, među starijom populacijom još uvek se može čuti grčki jezik, ali onaj kojim sada govore Turci, vremešni stanovnici ovog gradića koji su razmenom stanovništva između Grčke i Turske (za vreme Grčko-turskog rata: 1920 - 1922) iz Grčke iseljeni u Tursku.

Ajvalik, ali i čitav kraj severno od Izmira prepuni su starih, grčkih fabrika za proizvodnju maslinovog ulja. Dok su neke pretvorene u galerije, druge su postale taverne ili restorani. Na obližnjem, grčkom ostrvu Lezbos postoji prelep hotel na samoj plaži, koji se nalazi u nekadašnjoj fabrici maslinovog ulja, prepoznatljivoj po konstrukciji od cigle i visokom dimnjaku. Svakog dana tokom letnje sezone, iz Ajvalika polazi trajekt za Lezbos (na turskom – Mytileni).




Ajvalik / Photo: Ivana Dukčević © All rights reserved
Ajvalik / Photo: Ivana Dukčević © All rights reserved




U samom gradiću Ajvaliku, na obronku brda u neposrednoj blizini luke postoji nekoliko grčkih kuća koje su renovirane u prelepe, moderne pansione. Sa većine njihovih terasa, u smiraj dana pružaju se romantični pogledi na čitavo mesto, sa kućama kao prosutim po kosini brda i crkvama koje štrče između njih. Jedan od najpoznatijih pansiona - Kelebek Pension (“Pansion leptira”), vodi bračni par sredovečnih turskih intelektualaca koji su živeli i radili u Nemačkoj. Noćenje sa doručkom, u sobi sa kupatilom i klima uređajem košta oko 20 evra po osobi.




Ajvalik, usnuli prodavac u radnji proizvoda od masline / Photo: Ivana Dukčević © All rights reserved
Ajvalik, proizvodi od masline / Photo: Ivana Dukčević © All rights reserved





Poluostrvo DŽUNDA 
CUNDA


Sa druge strane zaliva u odnosu na Ajvalik, nalazi se poluostrvo Alibej, popularno – Džunda (Alibey - Cunda). Dok 1964. godine između kopna i ostrva nije izgrađen nasip, Džunda je bilo ostrvo. Na njemu možete prošetati mestašcem sličnim Ajvaliku, koje obiluje starim grčkim crkvama, ili ručati u nekoj od taverni ili restorana. Svakog četvrtka, na Džundi se održava bazar na koji dolaze meštani susednih sela sa kopna, na čijim tezgama možete pazariti domaći jogurt, sir i integralni hleb (kepekli). Pored trajektnog terminala nalazi se i riblja pijaca.

Na brdašcu iznad mesta, u renoviranoj grčkoj crkvi otvorena je lokalna biblioteka, a na platou pod nastrešnicom i kafeterija sa pogledima na Ajvalik i čitav unutrašnji deo zaliva.





Polustrvo Džunda, pogled na unutrašnji zaliv / Photo: Ivana Dukčević © All rights reserved
Džunda, grčka crkva pretvorena u biblioteku / Photo: Ivana Dukčević © All rights reserved

Džunda / Photo: Ivana Dukčević © All rights reserved





SARIMSAKLI 

Osam kilometara južno od Ajvalika, na južnom delu poluostrva nalazi se velika peščana plaža mesta Sarimsakli (Sarımsaklı), u prevodu sa turskog “beli luk”. Samo mestašce i dugačka plaža u čijem su centralnom delu poređani suncobrani i ležaljke, neodoljivo podsećaju na tursku kopiju nekih prepoznatljivih letovališta na severu Grčke - Paraliju (Paralia) i Olimpik bič (Olympic Beach), samo u ovom slučaju, još turistički nedovoljno razvijene. Osim par hotelčića, čitavo mesto prepuno je apartmana za izdavanje, koji ožive zbog turista uglavnom tokom letnjeg perioda.





Deo velike plaže u mestu Sarimsakli / Photo: Ivana Dukčević © All rights reserved





ŠEJTAN SOFRASI

ŞEYTAN SOFRASI

Nekoliko kilometara severozapadno od Sarimsaklija i 8 km južno od Ajvalika, na jugozapadnom uzvišenju poluostrva koje zatvara zaliv nalazi se plato - Šejtan Sofrasi (Şeytan Sofrası - “Đavolja trpeza”). Na nekadašnjem, davno ugašenom vrhu vulkanskog grotla danas stoji parking i kapija kroz koju bi trebalo da prođete. Ako se u ovom kraju zateknete u kasno popodne, u restoranu na platou iza kapije možete popiti piće, ili učiniti ono zbog čega na ovo mesto dolaze mnogi – posmatrati zalazak sunca na platou sa kojeg se pružaju predivni pogledi na Ajvalik, grčko ostrvo Lezbos i čitav unutrašnji deo zaliva.  




Pogled na unutrašnji deo zaliva, sa vrha "Đavolje trpeze" / Photo: Ivana Dukčević © All rights reserved







Još o Turskoj:













Panorama Ajvalika, sa terase pansiona / Photo: Ivana Dukčević © All rights reserved





Nema komentara:

Objavi komentar